10. Sınıf Tarih Ders Kitabı 1. Ünite Cevapları MEB Yayıncılık

Merhaba değerli öğrencilerimiz, yeni eğitim öğretim yılında “10. Sınıf Tarih Dersi MEB Yayıncılık Kitap Cevaplarını” üniteler halinde paylaşacağız. Sizlerden isteğimiz öğrenmede kalıcılığı sağlamak için soruların cevaplarını önce kendiniz cevaplayın sonra araştırın, araştırmalarınız sonucu bulduklarınızı karşılaştırın ve anlayarak yazıya geçirin. Unutmayın buradan ya da herhangi bir yazıdan olduğu gibi alıp yazmak kalıcı öğrenmeyi sağlamaz.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları tarih öğretmenimiz tarafından özenle hazırlanmıştır.

10.Sınıf MEB Yayınları Tarih Ders Kitabı Cevaplarını aşağıdaki yazımızda bulabilirsiniz.

1.ÜNİTE CEVAPLARI

KAVRAMLAR

Boy Birliği: Ana yurtta kurulan ilk Türk devletleri, boy birliği şeklinde ortaya çıkmıştır. Eski Türk toplumunun sosyal yapısı; oguş (aile), urug (aileler birliği), boy (ok), budun (millet) ve il (devlet) şeklinde birbirine sıkı sıkıya bağlı olan unsurlardan meydana geliyordu.
Türk Beylikleri: Türkler tarafından kurulan siyasi yapılara verilen addır. Malazgirt Savaşı sonrasında Anadolu’da ilk Türk beylikleri ortaya çıkmış, benzer şekilde Kösedağ Savaşı sonrasında da İkinci Beylikler Dönemi yaşanmaya başlanmıştır.
Haçlılar: Orta Çağ’da Avrupalıların; batıya doğru ilerleyen Türkleri durdurmak,  Bizans’ı Türk tehdidinden kurtarmak, kutsal kabul ettikleri Kudüs’ün Müslümanlardan geri almak ve doğunun zenginliklerine ulaşmak amacıyla oluşturulan askeri birliklerdir.
Miryokefalon Savaşı: 1176 yılında Türkiye Selçuklu Devleti ile Bizans arasında yapılan ve Anadolu’nun kesin Türk yurdu olduğunun kanıtı olan savaştır.
Kösedağ Savaşı: 1243 yılında Türkiye Selçukluları ve Moğol asıllı İlhanlı Devleti arasında yapılan savaştır.
Moğol İstilası: Moğolların Batı yönünde toprakları işgal etmesi olayına verilen addır. İşgal edilen Türk topraklarında yaşayan Türkler Batıya doğru göç etmişlerdir.
Oğuzlar: Oğuz kelimesi boy anlamına gelen “OK” sözüne, çoğul eki olan “UZ”’un eklenmesi ile meydana gelmiş olup, boylar anlamına gelmektedir. Oğuzların İslamiyet’i kabul edenlerine “Türkmen”, adı verilmiştir. 24 boydan meydana gelmişler, tarihte büyük devletler kurmuşlardır.
Bâbailer Ayaklanması: Yesevîlik tarikatına bağlı olan ve inançlarını Anadolu’da yaymaya çalışan Baba İlyas, Türkiye Selçuklu Devleti tarihindeki en büyük isyan hareketine öncülük etmiştir. Baba İlyas’ın ölümünden sonra onun müritlerinden olan Baba İshak, büyük bir Türkmen zümresini etrafında toplamış ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in dine aykırı hareket ettiğini bahane ederek onun aleyhinde propagandaya başlamıştır. Bu propagandalar sonucunda Anadolu’nun doğusunda başlayan isyan, kısa sürede geniş bir bölgeye yayılmıştır.

HAZIRLANALIM

1. Türkler Malazgirt Zaferi öncesinde Anadolu’ya hangi amaçlarla akınlar yapmıştır?

Cevap: Anadolu’ya ilk Selçuklu akınları, Büyük Selçuklu Devleti kurulmadan önce, 1015’ten itibaren Çağrı Bey liderliğinde keşif yapmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Selçuklulardan önce ise ganimet amaçlı seferler de düzenlenmiştir.

2.Haçlı Seferleri’nin düzenlenmesine papanın öncülük etmesinin sebepleri nelerdir?

Orta Çağ Avrupa’sında kilisenin ve din adamlarının önemli bir yeri vardır. Haçlı Seferlerinin bir çok nedeni olmakla birlikte görünürdeki neden kutsal yerleri Türklerden geri almaktır.

3. Türklerin Anadolu’yu yurt edinmek istemesinin gerekçeleri nelerdir?

Cevap: Anadolu’nun ikliminin ve bitki örtüsünün Türklerin yaşantısına uygun olması, coğrafi konumu, bölgenin fethinin kolay olması vb.

4.Malazgirt Savaşı’nın Anadolu’nun siyasi hayatına etkileri nelerdir?

Cevap: 1071 Malazgirt Savaşından sonra Türkler Anadolu’ya akın akın gelmişlerdir. Alparslan komutanlarına “Toprak fethedenin malıdır” demiş ve fetihlerin önü açılmıştır. Selçuklu komutanları Anadolu topraklarını fethederek burada ilk Türk Beyliklerini kurmuşlardır.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite Sayfa 15

Bizans’ın Anadolu’da uyguladığı politikanın Türklerin Anadolu’yu yurt edinmesindeki etkileri nelerdir?

Bizans’ın Sasanilerle yapmış olduğu savaşlar sonucu Anadolu’nun tahribata uğraması, ticaret yollarının güvenliğinin azalması, tarımsal üretimin durması, halkın ağır vergiler ödemesi, Gürcü ve Ermenilerle sorunların yaşanması Bizans’ı zor durumda bırakmıştır. Bu durum Türklerin Anadolu’yu fethini kolaylaştırmıştır.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 16

Türkmen akınlarına karşı Bizans’ın etkisiz kalmasının nedenleri neler olabilir?

Halkın desteğini kaybetmiş olması, ordusunda ücretli askerlerin bulunması ve hatta bunlar arasında Peçenek ve Tüklerin olması, bölgede barış ve istikrarın olmaması Bizansı etkisiz kılan etkenlerdendir.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 18

XII. yüzyıldan itibaren Batılılar tarafından Anadolu’ya Türkiye denilmesinin nedenleri neler olabilir?

Türklerin Anadoluyu yurt edinmeleri, Malazgirt ve Miryakefalon Savaşlarını kazanmaları, Haçlıların Türkleri Anadolu’dan atmada yetersiz kalmaları gibi nedenlerden dolayı.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 21

Çaka Beyliği, hangi yönleriyle Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliklerinden farklılık gösterir?

Çaka Beyliği daha çok denizcilik faaliyetleri ile uğraşmıştır. Türk tarihindeki denizci ilk beyliktir.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 22

Türkiye Selçukluları’nın kuruluş döneminde Haçlılar ile karşılaşması ne gibi sorunlara neden olmuştur?

Batı yönünde fetihlerin durmasına, İznik ve Batı topraklarının kaybedilmesine, başkentin Konya’ya taşınmasına neden olmuştur.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 24

Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili olan gelişmeler nelerdir?

Büyük Selçuklu Devletinin uygulamış olduğu fetih politikası ve bu doğrultuda yapılan Pasinler, Malazgirt, Miryakefalon gibi savaşlar etkili olmuştur. Bunun yanında ahiler, tekke ve zaviyelerde Anadolu’nun Türkleşmesinde önemli katkılar sağlamışlardır.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 26

Türkiye Selçuklu Devleti’nde sarayda hangi görevliler bulunmaktadır?

Vezir-i azam:       Sultanın yardımcısı

hares emiri:        Devlete ve hükümdara karşı suç işleyenleri yakalayıp cezalandırır.

vekil-i hâss:        Saraya ait bütün işlerle ilgilenir.

silahdâr:              hükümdarın silahları ile ilgilenir.

abdâr:                  hükümdarın temizliği ile ilgilenir.

çaşnigir:               hükümdarın yiyecekleri ile ilgilenir.

şarabdâr (idişçibaşı):Ziyafetlerde içecekler ile ilgilenir.

câmedâr:            Hükümdar ve ailesinin elbiseleriyle ilgilenir.

candar:                Sarayı korumakla yükümlüdür.

alemdâr:             Savaşlarda bayrak ve sancağı taşır.

emir-i ahur(ilbaşı): Atların bakım ve terbiyesi ile ilgilenir.

hânsâlar(aşçı başı): Saray mutfağı ve hükümdarın sofrası ile ilgilenir.

emir-i şikâr:       Hükümdarın av işlerini tertip ve tanzim eder.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 28

Haçlı Seferleri’ne karşı İslam dünyasının savunulmasında Türkiye Selçuklularının ön planda yer almasının nedenleri nelerdir?

Haçlıların Türkiye Selçuklu Devleti topraklarına girmesi, Selçuklu topraklarının Bizans ile sınır olması, İslam Dünyasının liderliğinin Selçuklularda olması gibi nedenler etkili olmuştur.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 29

Papa’nın Haçlı Seferleri’ne katılanların mallarını kilise kontrolüne bırakmasını istemesinin gerekçeleri neler olabilir?

Kilisenin bu seferlerde etkisini kaybettirmemek, geri dönemeyecek olanların mallarıyla zenginliğine zenginlik katmak gerekçeler arasında sayılabilir.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 32

Haçlı Seferleri’nde ortak hedef olan Kudüs’ün tüm semavi dinler için kutsal kabul edilmesinin sebepleri neler olabilir?

Müslümanlar için; Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) Hicretten bir yıl sonra, Miraç gecesi Medine’den Kudüs’e gelmesi ve buradan Miraca yükselmesi, Müslümanların ilk kıblesi Mescid-i Aksa’nın Kudüs’te bulunması.

Hristiyanlar inancına göre; Kudüs’ün Hac merkezi olması ve Hz. İsa’nın burada çarmıha gerilmesi.

Yahudiler için; Tevratta buranın kutsal yer olarak geçmesi, Süleyman Mabedi ve Ağlama Duvarının burada bulunması.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 34

Haçlı Seferleri sonucunda Doğu ve Batı medeniyetleri arasında hangi alanlarda etkileşim yaşandığı söylenebilir?

Kültürel alanda, askeri alanda, bilim alanında, ticari uygulamalar vb. alanlarda iki medeniyet birbirinden etkilenmiştir. (Haçlılar ile Müslümanlar arasında kültürel etkileşim en çok günlük yaşam unsurlarında karşımıza çıkmaktadır. Konuşma dilinde kullanılan benzer tabirlerin yanı sıra giyim tarzı, ev dizayn biçimleri ve yemekler konusunda her iki medeniyet de birbirini etkilemiştir. Günlük yaşamı askerî ve ticari uygulamalar takip etmiş, savaş aletleri, kuşatma düzenekleri açısından her iki tarafın birbirini taklit ettiği gözlemlenmiştir. Ticari uygulamalarda ise etkileşim Batı’dan Doğu’ya nakledilen bankacılık, çek, senet, kredi, kefil gibi uygulamalar Müslüman tacirler tarafından öğrenilerek uygulanmıştır.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 35

Türkiye Selçuklu, Harzemşahlar ve Eyyubi devletlerinin Moğollara karşı ittifak kuramamasının sebepleri neler olabilir?

Bu devletlerin kendi aralarında sınır sorunlarının olması, Moğol tehlikesinin tam anlamıyla farkında olmayışları bu devletlerin bir araya gelmesini engellemiştir. 1230 yılında Selçuklu ve Harzemşahlar Yassıçimen Savaşında karşı karşıya gelmişler ve savaş Selçukluların üstünlüğü ile sona ermiştir. Devam eden süreçte ise Moğollar Harzemşah Devletini yıkmışlar ve Selçuklular ile sınır komşusu olmuşlardır.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 39

Moğol İstilası’nın, Anadolu’nun Türkleşmesi üzerindeki etkileri nelerdir?

Moğol İstilası sonucu Türkmenler Anadolu’ya doğru göç etmişlerdir. Bu göçlerde Selçuklu Devleti yarı göçebe yaşayan bu Türkmenleri Batı sınırına göndermiştir. Burada Bizans ile önemli mücadeleler veren Türk boyları Selçuklu Devleti varlığını yitirdikten sonra Moğolların Anadolu’ya hakim olmasının önüne geçmiş ve Anadolu’daki Moğol hakimiyetini bir süre sonra yıkmıştır.

Konar-göçer yaşam tarzının devlet teşkilatlanmasında yol açtığı sorunlar nelerdir?

Konar-göçerler yerleşik olmadıkları için farklı yerlerde gezerler. Bu durum onların kontrol altında tutulmasını zorlaştırır. Aynı zamanda yerleşik halka zarar verirler. Devlete itaatleri azdır, başlarındaki beye itaat ederler.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite SAYFA 41

Türkiye Selçuklu Devleti dönemindeki dinî hareketlerin, siyasi ve sosyal yapıya etkileri nelerdir?

Halkı bir arada tutarak kaynaşmayı sağlamışlardır. Halkın maneviyatını üst düzeyde tutarak gaza ve cihat faaliyetlerine öncülük etmişlerdir. Devlet adamlarına yönetim konusunda öğütler vermişlerdir. Sosyal dayanışmayı sağlamışlardır. Muhtaç olanların ihtiyaçlarını gidermişlerdir. İslamiyetin yayılmasını sağlamışlardır.

10.Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları 1. Ünite ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (SAYFA 42-45)

Oguş : Türk toplumunun en küçük sosyal birimidir.
Yassıçemen Savaşı : Yassı Çemen Savaşı, 1230 yılında Erzincan yakınlarında Türkiye Selçuklu Devleti ile Harezmşahlar arasında yapılan savaştır.
Haçlı Seferleri : Haçlı Seferleri, 1096-1272 yılları arasında, Avrupalı Katolik Hristiyanların, Papa’nın talebi ve çeşitli vaatleri üzerine, genellikle Müslümanların elindeki Orta Doğu toprakları üzerinde askeri ve siyasi kontrol kurmak için düzenledikleri akınlar bütünüdür. 
İkinci Beylikler Dönemi : Kösedağ Savaşından sonra Anadolu’da kurulan beyliklerdir.

B-Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1-Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî, Hacı Bektâş-ı Velî ve Yunus Emre gibi âlimlerin fikirlerinin günümüzde de etkili olmasının nedenleri nelerdir?

Fikirleri ve eserlerinin insan sevgisi üzerine olması, halk tarafından benimsenmesi, sade ve anlaşılır olması onların günümüze değin varlığını devam ettirmesini sağlamıştır.

2- Moğol İstilası’nın Anadolu’nun demografik değişimine etkileri nelerdir?

Anadolu’daki Türk sayısının artmasına neden olmuştur.

3- Anadolu’da, ilk Türk beyliklerinin kurulmasına etki eden gelişmeler nelerdir?

Malazgirt Savaşı ve sonrasında Büyük Selçuklu Devletinin uygulamış olduğu fetih politikası etkili olmuştur.

4- Selahaddin Eyyubi’nin Türk İslam tarihindeki önemi nedir?

Kudüs’ü 1187 Hıttin Savaşı sonucu Haçlılardan geri alması, Haçlıları bölgede etkisiz hale getirmesi O’nu önemli bir devlet adamı haline getirmiş ve saygınlığını artırmıştır. Bununla birlikte Mescid-i Aksa’yı tamir ettirmesi, medreseler yaptırması, halkı adaletli bir şekilde yönetmesi gibi İslam dinine önemli katkılarda bulunmuştur. Önemli Not: Selahaddin Eyyubi Kudüs Haçlıların elinde olduğu zamanlarda Onu geri alabilmek için yoğun çaba sarfetmiş, gülmeyi zevk ve sefayı kendine haram etmiş, siyah bir sarık sararak çadırda yaşamıştır.

C- Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. D 2. E 3. A 4. B 5. D 6. A 7. A 8. E 9. C 10. C

Ç- Haçlılar ve Doğu Dünyasında Karışıklıklar

Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız.
1. Sultan I. Kılıç Arslan’ın Haçlı Seferlerindeki rolü nedir?
2. Türklerin, uğradıkları bütün zararlara rağmen Anadolu’da köklü bir şekilde yerleşmelerinin nedenleri neler olabilir?
3. Haçlı Seferlerinin Bizans İmparatorluğu’nun siyasi geleceğine etkileri nelerdir?
4. Haçlıların Bizans’a duydukları nefretin nedenleri neler olabilir?
5. Haçlı Seferlerinde Avrupalıların Bizans İmparatorluğu’nu işgal etmesi Hristiyan dünyasına etkileri nelerdir?
6. Haçlılar, Anadolu’yu geçerken hangi Anadolu şehirlerine zarar vermiş olabilir?
7. Antakya ve Suriye-Filistin kıyı bölgelerine yerleşen Haçlıların yaklaşık iki yüzyıl bu bölgede yaşamasının Doğu-Batı ilişkilerine etkileri neler olabilir?

İkinci Türk Beylikleri Dönemi

Aşağıdaki soruları haritadan yola çıkarak cevaplayınız.

1. Denizcilikle uğraşan beyliklerin merkezlerini harita üzerinde işaretleyiniz.
2. Bizans’a karşı gaza yapan beyliklerin merkezini gösteriniz.
3. Beyliklerin bu kadar fazla olması dikkate alındığında, Anadolu’nun siyasi yapısı hakkında neler söylenebilir?
4. Anadolu Türk beyliklerinin birbirleriyle mücadele etmelerinin nedenleri neler olabilir?

Kutsal Şehir Kudüs
Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız.
1. Kudüs’ün üç ilahi din için de önemli sayılmasının nedenleri nelerdir?
2. Selahaddin Eyyubi’nin Kudüs için önemi nedir?
3. Kudüs’ün sahip olduğu dinî özellikleri bünyesinde bulunduran başka hangi şehirler vardır? Örnek veriniz.
4. Birleşmiş Milletler Bilim Eğitim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO), İsrail’i “işgalci güç” olarak tanımasının nedenleri neler olabilir?
5. Kudüs’ün siyasi durumunun günümüzde devletlerarası ilişkilere etkileri nelerdir?
6. Kudüs’ün önemi ile ilgili bir afiş hazırlayınız.

10.Sınıf MEB Yayınları Tarih Ders Kitabı Cevaplarını yazımız hakkında görüş ve önerilerinizi yorum kısmından yazabilir, sorunuz var ise oradan sorabilirsiniz. 10. Sınıf Tarih Dersi kitap cevaplarının sizler için faydalı olması için, kendi cevaplarınızı verip sonra buraya bakınız. Tüm öğrencilerimize başarılar diliyoruz.

Yasal Uyarı: Yayınlanan yazıların/içeriklerin tüm hakları “tarihyolu.com” aittir. Kaynak gösterilse dahi yazının/içeriğin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan yazının bir bölümü, alıntılanan yazıya/içeriğe aktif link verilerek kullanılabilir.